دفتر کل توزیع شده چیست؟
دفتر کل
دفتر کل یا لجر، ابزاری است که در علم حسابداری برای نوشتن حساب‌ها، پرداخت‌ها، دریافت‌ها، بدهی‌ها و غیره از آن استفاده می‌شود. هر بانک یک لجر دارد و به همین خاطر وقتی شما مبلغی را برای دوست خود واریز می‌کنید؛ بانک در دفتر خود این مبلغ را از حساب شما کم کرده و در بخش مربوط به دوست شما همان مبلغ را اضافه می‌کند.
تاکنون دفتر یک بانک را دیده‌اید؟ قطعاً ندیده‌اید؛ چون اطلاعات زیادی در آن وجود دارد و نمی‌توانند این اطلاعات را نمایش دهند. به این مدل لجر، متمرکز گفته می‌شود. چنین دفتری در سیستم رمز ارزها نیز وجود دارد؛ با این تفاوت که همه نودها (گره‌ها) یا کاربران رمز ارزها (مثل بیت‌کوین) می‌توانند دفتر را مشاهده کنند و از تمامی اطلاعات باخبر شوند. در واقع به این مدل از Ledger، لجر توزیع‌شده گفته می‌شود.
دفتر کل توزیع شده چیست؟
این دفتر، نوعی پایگاه داده است که هر نود (گره) به آن دسترسی دارد، اطلاعات تمامی گره‌ها در آن ثبت و نگه‌داری می‌شود و هیچ کاربری امکان تغییر در این اطلاعات را ندارد؛ از‌این‌رو امنیت بسیار بالایی دارد.
هرگاه لجر متمرکز باشد، تمام اطلاعات روی یک سیستم بارگذاری و ذخیره می‌شود و هرکس به این سیستم دسترسی داشته باشد، می‌تواند اطلاعات را پاک کند. حال اگر آن سیستم دست‌کاری یا اطلاعاتش پاک شود، دیگر هیچ راهکاری برای نجات اطلاعات وجود ندارد. در این نوع پایگاه داده اصلاً چنین احتمالی وجود ندارد، چون هر گره یک نسخه از لجر را دارد. هر گره یا کاربری که بخواهد تغییری در دفتر توزیع‌شده ایجاد کند، نیاز به رضایت سایر کاربران دارد و نمی‌تواند تغییر موردنظر را به‌تنهایی اعمال کند.
تفاوت دفتر کل توزیع شده و بلاک چین
بلاک چین در واقع نوعی دفتر توزیع‌شده است و به نوعی بلاک چین این نوع پایگاه داده را با علم رمزنگاری و کریپتوگرافی، بهبود داده است. استفاده از رمزنگاری در این نوع پایگاه داده موجب افزایش امنیت شبکه و غیرقابل‌تغییر شدن داده‌ها و بلاک‌ها می‌شود.
بنابراین بلاک چین همان لجر توزیع‌شده با ویژگی‌های رمزنگاری‌شده است؛ اما هر دفتر توزیع‌شده لزوما یک بلاک چین نیست. به‌عنوان مثال هش گراف، تنگل، هولوچین و رادیکس نمونه‌هایی از دفاتر کل توزیع شده هستند که هیچ ارتباطی با بلاک چین ندارند.
مزایای استفاده از دفتر کل توزیع شده
مزایای دفاتر کل توزیع شده به‌قدری مهم و جالب است که بسیاری از شرکت‌ها و موسسات مالی را به استفاده از چنین فناوری جذابی سوق داده است. در ادامه به چند مورد از مزایای این فناوری (DLT) یا (Distributed Ledger Technology) اشاره شده است:
امنیت اطلاعات
در سیستم‌های متمرکز مثل بانک‌ها، هنگامی که سرور مرکزی دچار مشکل می‌شود، هراس وجود همه افراد را در بر می‌گیرد؛ حتی ممکن است آن سرور هک شود و تمام اطلاعات آن از دست برود. در دفاتر کل توزیع شده اصلاً چنین امکانی وجود ندارد؛ چون هر گره یا کامپیوتر، خود یک سرور محسوب می‌شود و با وجود این‌همه گره، چه‌کسی می‌تواند امنیت اطلاعات را به خطر اندازد؟
شفافیت
همان‌طور که پیش از این بیان کردیم، در دفاتر کل توزیع شده تمامی کاربران از تراکنش‌ها و فعالیت‌هایی که در سیستم اتفاق میفتد آگاه هستند و هیچ‌چیز از چشم کاربران دور نمی‌ماند. شفافیت موجود در دفاتر کل توزیع شده همان شفافیتی است که بشر می‌خواهد در سایر صنایع نیز ایجاد کند.
کاهش هزینه‌ها و از بین رفتن واسطه‌ها
وقتی پای این نوع پایگاه داده به میان می‌آید، دیگر نیازی به حضور بانک‌های مختلف نیست و کاربر می‌تواند هرچقدر رمز ارز که مایل است برای یک گره دیگر ارسال کند. هزینه انتقال ارز با دفاتر کل توزیع شده خیلی بهتر از بانک‌ها است؛ از طرفی نیازی به حضور واسطه‌های مختلفی مثل بانک‌ها نیست.
افزایش سرعت پردازش
یکی دیگر از مزایای مهم این نوع پایگاه داده، افزایش سرعت پردازش و انجام کارها است. بعضی اوقات انجام کار توسط بانک‌ها، ساعت‌ها طول می‌کشد. این در حالی است که با استفاده از این نوع پایگاه داده، تراکنش‌ها با بالاترین سرعت انجام می‌شود. در دفاتر کل توزیع شده، کاربران بدون نیاز به واسطه‌ها و در هر ساعتی از شبانه‌روز، می‌توانند معاملات خود را انجام دهند؛ در حالی که اگر لازم باشد به بانک مراجعه کنید و کار خودتان را انجام دهید، تنها در ساعات مشخصی از شبانه‌روز قادر به انجام چنین کاری هستید.
جمع‌بندی
به‌طور کلی دفتر کل یک پایگاه ذخیره‌سازی داده است که با اضافه شدن ویژگی توزیع‌شدگی به آن، امنیت و کارایی افزایش یافته و امکان حذف واسطه‌ها در تایید و ذخیره‌سازی داده شده است.
در این مقاله تلاش کردیم شما را با مفهوم دفتر کل توزیع شده آشنا کنیم، با یادگیری این مفهوم می‌توانیم به‌صورت دقیق‌تری درک کنیم که تراکنش رمز ارزها چگونه انجام می‌شود. در صورتی که می‌خواهید از شیوه تراکنش رمز ارزها مطلع شوید، در قسمت بعدی سریال آموزش رمز ارزها با ما همراه شوید.